Oto kilka propozycji unikalnych tytułów zachowujących sens oryginału: 1. Z jakiego powodu oddawanie krwi co tydzień jest niemożliwe? Odpowiedź kryje się w Twoim ciele 2. Dlaczego organizm nie pozwala na cotygodniowe oddawanie krwi? 3. Czemu nie wolno oddawać krwi co tydzień? To wyjaśnia fizjologia 4. Twój organizm wie, dlaczego nie oddasz krwi każdego tygodnia 5. Oddawanie krwi co tydzień — dlaczego to nie jest możliwe i co na to organizm?

Regularne oddawanie krwi a przywileje dla dawców

Regularne oddawanie krwi przynosi wiele korzyści, zarówno dla pacjentów, jak i dla dawców. Oprócz czynienia dobra, dawców krwi czekają również konkretne przywileje. Obowiązujące przepisy gwarantują dwa dni wolne od pracy za każdą wizytę w punkcie krwiodawstwa, przy założeniu, że odbywa się to w określonych odstępach czasu.

Ile krwi mamy w organizmie?

Objętość krwi w organizmie jest często opisywana w stosunku do masy ciała i wzrostu. W klinicznych uproszczeniach przyjmuje się około 70-75 ml krwi na kilogram masy ciała u mężczyzn i około 60-65 ml/kg u kobiet. Przykładowo, mężczyzna ważący 80 kg ma około 5,6-6,0 litra krwi, a kobieta ważąca 65 kg około 3,9-4,2 litra. Dzieci mają większe wskaźniki objętości krwi w stosunku do masy ciała z powodu intensywnego wzrostu. Noworodki mają około 85-90 ml/kg, a niemowlęta około 80 ml/kg.

Całkowita ilość krwi jest również zależna od budowy ciała; osoby wyższe i cięższe mają jej więcej, a osoby z niskim BMI mniej. Można także skorzystać z przelicznika 7-8% masy ciała na objętość krwi.

Czynniki fizjologiczne i środowiskowe wpływają na objętość krwi. Na przykład regularny trening wytrzymałościowy zwiększa objętość osocza, podczas gdy odwodnienie ją zmniejsza. W ciąży objętość krwi wzrasta, osiągając w trzecim trymestrze zwiększenie o 30-50% w stosunku do stanu sprzed ciąży.

Częstotliwość oddawania krwi i przywileje dla dawców

Polska ustawa o publicznej służbie krwi z 22 sierpnia 1997 r. oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z 11 września 2017 r. określają zasady oddawania krwi. Mężczyźni mogą oddawać krew pełną co osiem tygodni, maksymalnie sześć razy w roku, a kobiety cztery razy. Podczas standardowego pobrania pobierane jest 450 ml, co stanowi około 8-10% całkowitej objętości krwi dorosłego. W przypadku pobierania konkretnych składników krwi, jak osocze, można to robić co dwa tygodnie, a pobrania płytek krwi odbywają się w krótszych odstępach.

Fizjologia oddawania krwi

Osocze uzupełnia się w ciągu 24-48 godzin, natomiast odbudowa krwinek czerwonych i zapasów żelaza trwa dłużej. Jednorazowe oddanie krwi wiąże się z utratą 200-250 mg żelaza, a zbyt częste wizyty mogłyby prowadzić do niedoborów i anemii. Erytrocyty żyją średnio 120 dni, a ich produkcja wymaga odpowiedniej podaży żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego.
Dlatego centra krwiodawstwa rekomendują regularne badania poziomu ferrytyny osób oddających krew systematycznie.

Przywileje dla krwiodawców

Dawcy krwi mają prawo do dwóch dni wolnych od pracy w dniu oddania krwi i dniu następnym, co jest gwarantowane przez przepisy obowiązujące od kwietnia 2023 roku. Wolne dni muszą być wykorzystane bezpośrednio po donacji. Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia wolnego ani ingerować w termin oddania krwi.

Dawcy mogą liczyć na dodatkowe świadczenia: zwrot kosztów dojazdu do centrum krwiodawstwa oraz posiłek regeneracyjny o wartości kalorycznej odpowiadającej oddanej krwi, najczęściej w formie czekolad. Dodatkowo istnieje ulga podatkowa wynosząca 130 zł za każdy oddany litr krwi, z limitem do 6% rocznego dochodu w rozliczeniu PIT. Osoby z tytułem „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” mogą korzystać z szybszych usług medycznych i farmaceutycznych oraz ulgowych przejazdów komunikacją publiczną w wielu miastach.