Ochrona informacji poufnych poprzez zobowiązanie do zachowania tajemnicy
„`html
Trudności w identyfikowaniu informacji poufnych
Rozpoznanie informacji poufnej stanowi ogromne wyzwanie. Obowiązek ustalenia jej charakteru spoczywa przede wszystkim na emitencie papierów wartościowych, czyli w praktyce na pracownikach tej spółki. Doświadczenie rynkowe pokazuje, że osoby odpowiedzialne za ten proces bardzo często odmienne interpretują te same zdarzenia faktyczne, które mogą potencjalnie wpłynąć na cenę danego instrumentu finansowego. Takie różnice w ocenie prowadzą do odmiennych decyzji, czy powstał już obowiązek przekazania informacji poufnej do publicznej wiadomości.
Kwalifikacja konkretnej informacji jako poufnej to jednak jedynie jeden z problemów. Istotniejszą, a równocześnie bardziej brzemienną w skutkach kwestią jest określenie, kto faktycznie podlega ograniczeniom wynikającym z posiadania informacji poufnej.
Krąg osób zobowiązanych do przestrzegania zakazów dotyczących informacji poufnej
Wątpliwości nie budzi objęcie ograniczeniami tzw. insiderów – czyli osób wskazanych w rozporządzeniu MAR, a więc członków organów emitenta, pracowników oraz jego doradców. Te osoby są wpisywane przez emitenta na specjalne listy oraz informowane o zakazie wykorzystywania i ujawniania informacji poufnej.
Zakres zakazu wykorzystywania informacji poufnej
Jednak zakaz dotyczący informacji poufnej obejmuje nie tylko określone osoby zatrudnione lub współpracujące z emitentem. Rozporządzenie MAR rozszerza ten obowiązek na wszystkie osoby. Oznacza to, że każdy inwestor, który dokona transakcji w oparciu o wiedzę obejmującą informacje poufne, może ponieść konsekwencje karne.
- Prokurator nie musi dowodzić, że inwestor rzeczywiście miał świadomość istnienia informacji poufnej.
- Wystarczy, że inwestor „powinien wiedzieć”, iż posiada tego typu informacje, aby zakaz uznać za naruszony.
Prowadzi to do szerokiego pola interpretacji i potencjalnych sporów prawnych. Sytuacja jest stosunkowo klarowna, gdy informacja poufna ma krótki czas obowiązywania i zostaje niezwłocznie upubliczniona – wtedy szybko przestaje być poufna i nie rodzi ryzyka.
Problematyka opóźnienia publikacji informacji
Znacznie bardziej skomplikowana sytuacja powstaje w przypadku opóźnienia publikacji informacji poufnej przez emitenta. Typowym przykładem jest rozpoczęcie negocjacji dotyczących dużej transakcji. Emitent zwykle traktuje fakt rozpoczęcia takich rozważań jako informację poufną i decyduje się na jej opóźnienie. Jeżeli negocjacje zakończą się fiaskiem, informacja nigdy nie zostanie ujawniona publicznie.
- Osoby wpisane na listy insiderów mają świadomość istnienia informacji poufnej oraz obowiązujących ich ograniczeń.
- Pozostali uczestnicy rynku, którzy mogą posiadać wiedzę na temat tych negocjacji (np. poprzez pogłoski), nie wiedzą formalnie, że emitent opóźnił przekazanie tej informacji.
Tym samym nie są świadomi, że pozostaje im zakaz dokonywania transakcji papierami wartościowymi tego emitenta przez bliżej nieokreślony czas. Jeżeli jednak – nawet przypadkowo – dokonają transakcji, a sąd uzna, że „powinni byli wiedzieć” o istnieniu informacji poufnej, grozić im mogą dotkliwe kary finansowe sięgające milionów złotych oraz wieloletnie pozbawienie wolności.
Wyzwania i ryzyka dla uczestników rynku
Omawiane przepisy budzą poważne obawy co do ich stosowania w praktyce. Całkowite wyeliminowanie ryzyka nieświadomego złamania przepisów jest bardzo trudne, zwłaszcza w sytuacjach, gdy treść i istnienie danej informacji poufnej nie są znane szerszemu gronu inwestorów. W rezultacie uczestnicy rynku muszą wykazać się szczególną ostrożnością przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, aby zminimalizować zagrożenie związane z przypadkowym naruszeniem zakazów dotyczących informacji poufnej.
„`
