Pierwszy dzień astronomicznej jesieni przypada już w najbliższy poniedziałek
„`html
Astronomiczna jesień zacznie się w tym roku 22 września o godzinie 20:19 czasu polskiego, kiedy Słońce przejdzie przez tzw. punkt Wagi. Wydarzenie to zapowiada bogaty sezon obserwacji nieba, w którym czekają nas aż trzy superpełnie Księżyca, ze szczególnym bliskim spotkaniem Księżyca z gwiazdą Regulusem, niezwykle aktywny rój Geminidów, a także szczególnie jasny Saturn.
Kiedy rozpoczyna się astronomiczna jesień?
Astronomiczna jesień zaczyna się, gdy Słońce przekracza punkt Wagi – miejsce na niebie, gdzie ekliptyka (pozorna ścieżka Słońca wśród gwiazd) przecina niebiański równik, będący odpowiednikiem ziemskiego równika rozszerzonym na sferę niebieską. W bieżącym roku moment ten przypada na 22 września o 20:19 zgodnie z lokalnym czasem.
Chociaż mówi się o tym punkcie jako o punkcie równonocy jesiennej, faktyczne zrównanie dnia z nocą wypada zazwyczaj kilka dni później – w tym roku 25 września, kiedy to dzień potrwa równo 12 godzin. Kolejna noc stanie się już dłuższa o jedną minutę, ponieważ Ziemia zdąży minimalnie przesunąć się na orbicie w stronę zimy.
Astronomiczne zjawiska jesieni
Jesień 2025 przyniesie bogactwo okazji do podziwiania wyjątkowych zjawisk na nocnym niebie.
Superpełnie Księżyca
W tym sezonie czekają nas aż trzy superpełnie Księżyca:
- 7 października
- 5 listopada
- 5 grudnia
W trakcie superpełni nasz naturalny satelita znajduje się wyjątkowo blisko Ziemi, a jego tarcza wydaje się większa nawet o 11-14% w porównaniu do przeciętnych pełni. Przy grudniowej pełni odległość Księżyca od Ziemi będzie wynosić około 351 tysięcy kilometrów, podczas gdy jego maksymalne oddalenie osiąga nawet 406 tysięcy kilometrów.
Ciekawe koniunkcje i meteory
Warto zwrócić uwagę na 12 listopada, kiedy Księżyc znajdzie się bardzo blisko Regulusa – najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Lwa. To zjawisko będzie widoczne nisko nad wschodnim horyzontem.
Na miłośników meteorów czekają dwa główne roje:
- Orionidy – ich maksimum przypada 22 października, choć spodziewana liczba meteorów to średnio 23 zjawiska na godzinę. Najlepiej obserwować je na południowo-wschodnim niebie tuż przed świtem.
- Geminidy – szczyt aktywności osiągają 14 grudnia i potrafią dostarczyć nawet do 120 meteorów na godzinę. Mimo grudniowego chłodu, ich widowisko jest porównywalne z sierpniowymi Perseidami. Gwiazdozbiór Bliźniąt, z którym związane są Geminidy, od początku grudnia będzie widoczny wysoko nad horyzontem niemal przez całą noc.
Planety na jesiennym niebie
Wśród planet najciekawiej prezentować się będzie Saturn, który 21 września znajdzie się w opozycji do Słońca. Dzięki temu będzie dobrze widoczny przez całą noc – od wschodu Słońca aż po jego zachód. Saturn znajdzie się wtedy najbliżej Ziemi w rocznym cyklu, będzie wyglądał na większy i jaśniejszy niż zazwyczaj. Ujrzymy go w pobliżu charakterystycznego kwadratu gwiazd tworzących gwiazdozbiór Pegaza.
Oprócz Saturna będzie można obserwować:
- Wenus – będzie widoczna jako tzw. gwiazda poranna, pojawiając się na niebie przed wschodem Słońca przez całą jesień;
- Jowisz – możliwy do zobaczenia gołym okiem w drugiej połowie nocy, w okolicach gwiazdozbioru Bliźniąt.
Charakterystyczne formacje i gwiazdozbiory jesiennego nieba
Na jesiennym niebie szczególnie łatwo rozpoznać dwa kształty: kwadrat Pegaza oraz literę „W”, utworzoną przez gwiazdozbiór Kasjopei. Kasjopeja obecna będzie wysoko na niebie prawie w zenicie, na południowy zachód od niej zauważymy kwadrat Pegaza, a pod nim wspomnianego Saturna.
„`
